Tiếng chuông, tiếng mõ vang vọng từ xa xưa như lời gọi mời thanh tịnh, đưa con người về với không gian tâm linh an nhiên. Âm thanh ấy không chỉ báo hiệu thời gian tụng kinh mà còn như lời nhắc nhở về sự giác ngộ, về con đường hướng thiện. Bài viết này Phật Sự 247 sẽ hướng dẫn cách đánh chuông mõ đúng chuẩn, góp phần tạo nên không khí trang nghiêm, thanh tịnh cho buổi tụng kinh.
Tại Sao Cần Dùng Chuông Mõ Tụng Kinh?
Chuông và mõ là hai pháp khí không thể thiếu trong nghi thức tụng kinh. Tiếng chuông vang vọng như lời thức tỉnh, khơi dậy lòng thành kính, giúp con người gác bỏ muộn phiền, hướng tâm vào Phật pháp. Mỗi tiếng chuông ngân nga như lời nhắc nhở về sự vô thường, về con đường giác ngộ mà mỗi hành giả cần nỗ lực tu tập. Âm thanh thanh tao của chuông như len lỏi vào tâm hồn, xua tan những tạp niệm, giúp con người đạt được sự thanh tịnh, an lạc.
Tiếng mõ trầm hùng, dứt khoát lại tạo nhịp điệu đều đặn, giúp hành giả tập trung, tỉnh táo và duy trì sự thanh tịnh trong suốt buổi tụng kinh. Mỗi tiếng mõ vang lên như lời hiệu lệnh, nhắc nhở mọi người đồng lòng tụng kinh, hòa quyện tâm ý vào những lời kinh Phật. Nhịp điệu đều đặn của tiếng mõ cũng giúp con người dễ dàng hòa nhập vào dòng chảy tâm linh, hướng đến sự giác ngộ.
Sự kết hợp hài hòa giữa tiếng chuông và tiếng mõ tạo nên bản giao hưởng thanh tịnh, dẫn dắt hành giả đến với sự an lạc trong tâm hồn. Âm thanh này không chỉ giúp con người tập trung tụng kinh mà còn có tác dụng xua tan phiền não, thanh lọc nghiệp chướng, gieo trồng hạt giống giác ngộ.
Cách Đánh Chuông Mõ
Chuẩn Bị Trước Khi Đánh Chuông Mõ
Người Phật tử phải thắp hương, thắp đèn trước khi rung chuông tụng kinh và hành lễ. Người tiến hành lễ phải mặc y phục chỉnh tề, trang nghiêm rồi đứng trước bàn cầu nguyện để quỳ xuống thắp hương. Sau đó người chủ lễ rung 3 tiếng chuông. Để rung chuông, trước tiên bạn phải rung chuông bằng cách gõ nhẹ vào mép chuông. Nếu không có người rung chuông giúp hoặc tụng một mình thì người chủ lễ phải rung chuông và gõ mõ được.
Cách Đánh Chuông Khi Tụng Kinh
Trong nghi thức tụng kinh, Phật tử đảm nhận vai trò thỉnh chuông được xưng danh là Duy Na. Để đạt được âm thanh vang vọng, ngân dài khi đánh chuông trong nghi thức tụng kinh, cần lưu ý những điểm sau đây nhằm tạo ra âm thanh phù hợp và hiệu quả nhất. Sử dụng lực đánh vừa phải, tập trung vào phần vành chuông. Đánh chuông với góc 45 độ so với mặt phẳng. Sử dụng dùi đánh phù hợp với kích thước chuông, chất liệu cứng và có độ đàn hồi tốt. Gõ chuông dứt khoát, nhịp nhàng và đều đặn.
Nhập chuông: Nhập chuông khi bắt đầu thỉnh tiếng chuông lớn để thu hút sự chú ý của đại chúng, thông báo họ chuẩn bị cho tiếng chuông lớn sắp vang lên. Giúp đại chúng không bị giật mình bởi âm thanh đột ngột của chuông lớn. Tạo bầu không khí trang nghiêm và tập trung trước khi tiếp tục tụng niệm.
Thỉnh chuông: Đây còn được gọi là nghi thức thỉnh chuông. Nghi thức thỉnh chuông trong tụng kinh được thực hiện theo trình tự sau đây:
- Tiếng chuông vang lên ba hồi liên tiếp. Âm thanh này tượng trưng cho nghi thức báo hiệu thời điểm bắt đầu và kết thúc các nghi thức tụng kinh.
- Đánh 1 tiếng chuông vang để thông báo thời điểm bắt đầu và kết thúc nghi lễ.
- Đánh 1 tiếng chuông để phân biệt các phần khác nhau trong nghi lễ, giúp người tham dự dễ dàng theo dõi.
- Đánh 1 tiếng chuông khi chủ lễ dứt hơi hoặc dừng lấy hơi tiếp, giúp giữ nhịp điệu cho bài kinh và tạo sự trang nghiêm cho nghi lễ. Âm thanh chuông vang vọng góp phần tạo nên bầu không khí thanh tịnh, trang nghiêm cho nghi lễ.
Cách Gõ Mõ Tụng Kinh
Duyệt Chúng là danh xưng dành cho những người đảm nhiệm việc gõ mõ trong các nghi lễ tụng kinh Phật giáo. Phải theo nhịp điệu đều đặn khi gõ mõ, nên đánh 1 tiếng chuông cho mỗi lời cầu nguyện. Trước mỗi lời tụng khoảng 1/10 giây.
Hãy cẩn thận để không đánh một lượt với lời tụng, đối với những bài tán hoặc bài niệm đặc biệt chậm, mỗi tiếng mõ kéo dài 2 nhịp. Ngược lại, nếu tụng thần chú hoặc sám hối, tiếng gõ mõ sẽ dần dần nhanh hơn và đều đặn hơn. Đến hết bài, nếu muốn dừng, bạn phải gõ mõ chậm lại. Đồng thời hai tiếng mõ áp chót hợp lại và tiếng chuông cuối cùng tách ra.
Cách Đánh Chuông Gõ Mõ Trong Cùng Một Lúc
Để kết hợp nhịp nhàng tiếng chuông và tiếng mõ trong nghi thức chuông mõ tụng kinh, bạn cần lưu ý những điểm sau:
- Đầu tiên bạn phải thỉnh chuông ba lần liên tiếp. Khi gõ 7 tiếng mõ, phải lưu ý chia thành 3 nhịp: 4 tiếng đầu đánh riêng, 2 tiếng sau đánh chung và 1 tiếng sau đánh riêng.
- Tiếp theo, gõ tiếng mõ thứ 4, 5 và 6 sao cho chúng đi với nhau còn tiếng mõ thứ 7 tách ra. Nhờ có tiếng mõ nhờ bào tiếng giập chuông và thực hiện tụng niệm.
- Đến tiếng kinh thứ ba, không cần gõ nhỏ, tiếp tục gõ đều đặn theo nhịp ở tiếng thứ tư và tiếng thứ năm. Khi muốn kết thúc bài kinh, người tụng kinh nên đọc chậm rãi.
Cách Thỉnh Chuông Cúng Gia Tiên
Trong nghi thức cúng gia tiên, thỉnh chuông được thực hiện bởi gia chủ với mong ước hồi hướng công đức cho ông bà tổ tiên được thác sinh về cõi lành, thần thức an lạc, bình yên. Hơn nữa, nghi thức thỉnh chuông cúng gia tiên còn giúp thanh lọc tâm hồn, mang đến sự bình an và thanh tịnh. Đây là việc làm vô cùng ý nghĩa, là cách báo hiếu đối với những người thân, tổ tiên đã khuất.
Thỉnh chuông là nghi thức thiêng liêng đòi hỏi sự chuẩn mực, tuy nghe có vẻ đơn giản nhưng lại cần thực hiện theo những quy luật cụ thể. Dù trong nghi thức cúng gia tiên tại gia hay nơi đại chúng, người thỉnh chuông luôn đóng vai trò linh hồn của buổi lễ, đòi hỏi người thực hiện phải có kinh nghiệm và kỹ năng để mỗi tiếng chuông vang lên đều nhịp nhàng, đều đặn, mang đến sự chú tâm và linh thiêng cho nghi thức.
Cách Khai Chuông Mõ Trước Khi Tụng Kinh
Sau khi hoàn thành nghi thức lễ Phật, chủ lễ sẽ ngồi xuống, hướng về phía bàn thờ hoặc Tam bảo ở chùa. Tiếp theo, vị trụ trì buổi lễ sẽ tiến hành chuẩn bị khai chuông, khai mõ để bắt đầu phần tiếp theo của nghi thức.
- Bước 1: Ba tiếng chuông liên tiếp cần được thỉnh lên.
- Bước 2: Sau tiếng chuông vang lên, 7 tiếng mõ sẽ được gõ theo 3 nhịp: 4 tiếng đầu gõ cách quãng, 2 tiếng sau gõ liền nhau, 1 tiếng cuối cùng gõ cách quãng.
- Bước 3: Sau ba hồi chuông vang xen kẽ tiếng mõ, tiếng chuông dứt khoát nhường chỗ cho 7 tiếng mõ ngân nga. Tiếng mõ thứ 4, thứ 5, thứ 6 vang lên dồn dập như muốn níu giữ âm thanh, rồi tiếng mõ thứ bảy nhẹ nhàng khép lại chuỗi âm thanh tao.
- Bước 4: Tiếng chuông dứt khoát, tiếng mõ vang dội, khép lại nghi thức khai chuông mõ đầy ấn tượng.
Thực hiện tụng niệm chuông mõ, mỗi chữ trong kinh văn sẽ tương ứng với một tiếng mõ. Gia chủ cần chú ý không gõ mõ khi đọc tiếng kinh đầu tiên, mà bắt đầu gõ từ tiếng thứ 2 trở đi, từ tiếng thứ 3 không gõ mõ, bắt đầu từ tiếng 4,5 gõ mõ đều đặn.
Lời Kết
Cách đánh chuông mõ tuy đơn giản nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên không khí thanh tịnh, trang nghiêm cho buổi tụng kinh. Việc thực hiện đúng cách thể hiện sự thành kính đối với Phật pháp và chư Phật, đồng thời giúp con người thanh lọc tâm hồn, hướng đến cuộc sống an nhiên, hạnh phúc.